Thời trang giày kinh dị có từ 5.500 năm trước
Đồng đội của Nguyễn Huỳnh Phú Vinh ở CLB Saigon Heat là Kentrell Barkley thắng lớn khi lập cú hat-trick giải thưởng cá nhân VĐV xuất sắc nhất (MVP), pha úp rổ của năm và pha ghi điểm của năm. Ở giải thưởng quan trọng bậc nhất giải là MVP, Kentrell Barkley đã vượt qua 3 đối thủ nặng ký được đề cử là Anthony January (Hanoi Buffaloes), John Fields (Thang Long Warriors) và Robert Sampson (Nha Trang Dolphins).Xe bánh Huế chỉ 10.000 đồng/dĩa ở TP.HCM: Điểm dừng chân của người xa quê 20 năm qua
Chiều nay 11.2, Công an TX.Điện Bàn (Quảng Nam) cho biết đơn vị vẫn đang vào cuộc xác minh thông tin vụ việc thanh niên bị tố lấy 2 cô gái sau khi cả hai mang bầu. Như Thanh Niên đã thông tin, sáng nay UBND P.Điện An (nơi anh Nh. cư trú) và UBND xã Điện Hòa (cùng TX.Điện Bàn, nơi chị Y.L. cư trú) đều xác nhận chưa từng giải quyết thủ tục đăng ký kết hôn giữa anh Nh. và chị D. cũng như giữa Nh. và chị L. Đến nay, lãnh UBND P.Vĩnh Điện (nơi chị L.T.D, người tố vụ việc qua mạng xã hội, cư trú) cũng xác nhận chưa từng giải quyết thủ tục đăng ký kết hôn.Câu chuyện "hy hữu" này nhận được sự quan tâm lớn của dư luận và cũng làm nảy sinh nhiều tình huống pháp lý. Trao đổi với PV Thanh Niên, luật sư Ngô Thanh Tài, Trưởng văn phòng luật sư Thanh Thiên (Đoàn Luật sư tỉnh Quảng Nam), cho rằng xét trong trường hợp anh Th. đã đăng ký với một trong 2 cô gái nhưng vẫn tiếp tục làm lễ đính hôn với cô gái khác thì vi phạm phạm chế độ hôn nhân theo luật Hôn nhân gia đình năm 2014; từ đó, tùy theo mức độ sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.Nhưng trường hợp anh Nh. không có đăng kết kết hôn với cả 2 cô gái, thì hành vi của anh Nh. sẽ bị dư luận xã hội lên án về mặt đạo đức xã hội. "Luật Hôn nhân gia đình chỉ điều chỉnh khi đã đăng ký kết hôn và phát sinh quyền nghĩa vụ của vợ và chồng hoặc các yếu tố khác như con cái, tài sản thì pháp luật mới can thiệp vì vi phạm chế độ một vợ, một chồng", luật sư Tài nói.Có mặt tại nhà chị D. ở khối 4 P.Vĩnh Điện sáng nay 11.2, PV Thanh Niên tiếp xúc và nhận thấy nhiều người dân vẫn chưa hết bàn tán về câu chuyện "hy hữu" mà chị D. đang bị cuốn vào. Nhiều người bày tỏ sự cảm thương trước hoàn cảnh éo le của chị D.Vừa trông coi quán tạp hóa nhỏ vừa chăm cháu trai hơn 1 tuổi (con của chị D. và anh Nh.), bà L.T.T.T. (mẹ chị D.) khẳng định từng câu từng chữ con mình chia sẻ trên mạng xã hội là hoàn toàn sự thật.Theo bà T., sau khi gia đình Nh. mang trầu cau sang và vái lạy ông bà tổ tiên bên nhà bà để xin cưới D. về làm dâu thì chỉ chưa đầy 3 tuần sau, họ lại tiếp tục đưa trầu cau sang hỏi cưới thêm một cô gái khác.Lễ vu quy của chị D. và anh Nh. tổ chức ngày 6.8.2023, còn lễ vu quy của chị L. cùng anh Nh. tổ chức ngày 27.8.2023.Bà T. cho biết, sự việc chỉ được phơi bày khi bà nhận được những tấm ảnh đính hôn giữa Nh. và chị L. do chính chị L. chủ động gửi qua Zalo của bà."Cách đây tầm 5 tháng, Zalo của tôi hiện thông báo tin nhắn của người lạ. Tôi "kích" vào xem ảnh thì tá hỏa khi thấy chồng của con gái mình đang tổ chức cưới hỏi với một cô gái khác. Tôi đưa vụ việc tâm sự lại với con gái thì nhận lại được câu trả lời rằng: "Sự việc con đã biết trước nhưng giấu kín để giữ thể diện cho gia đình bên chồng". Nghe xong, tôi càng thấy thương cho số phận bất hạnh của con mình", bà T. tâm sự.Từ khi mẹ phát hiện ra việc Nh. cưới cả 2 người, chị D. quyết định dẫn theo con trai rời nhà chồng để về nhà mẹ đẻ sinh sống.Mấy hôm nay, khi nghe câu chuyện đang gây xôn xao trên mạng xã hội, bà con chòm xóm của chị D. cũng bày tỏ sự bất ngờ và cứ ngỡ mọi thứ "chỉ có trong phim"."Tội nghiệp con D., nó mồ côi cha, một mình mẹ tần tảo sớm hôm nuôi ăn học. Khi nghe câu chuyện hôn nhân của D., tôi cũng như nhiều người hàng xóm khác không tin nổi. Bởi không ai nghĩ sự việc này lại có thật ở ngoài đời", một người hàng xóm của D. chia sẻ.Trong ngày 11.2, PV Thanh Niên cũng đã tìm cách liên hệ với những người trong cuộc còn lại, nhưng chưa kết nối được.Như Thanh Niên đã thông tin, sáng 10.2, mạng xã hội Facebook tiếp tục gây chú ý khi bài viết do một cô gái chia sẻ về chuyện một chàng trai làm lễ cưới với 2 cô gái tiếp tục lan truyền, thu hút hàng chục ngàn bình luận và hàng ngàn lượt chia sẻ.Mở đầu bài viết trên trang cá nhân của mình, cô gái có tài khoản Facebook L.T.D cho biết, cô bắt đầu quen biết anh Nh. tháng 12.2022. Khi quen nhau, anh Nh. có kể đã chia tay người yêu cũ là chị L. vào tháng 6.2022. Thời gian quen nhau, anh Nh. có đến nhà chị D. và thưa trình với mẹ chị D.Dịp lễ 30.4.2023, anh Nh. và chị D. đi du lịch cùng nhau. Sau đó, chị D. phát hiện mình mang thai.Khi chị D. báo cho anh Nh. biết thì anh này mới hốt hoảng. Sau đó, anh Nh. hẹn gặp chị D. và kể lại rằng thời điểm đầu tháng 4.2023, anh Nh. và chị L. có gặp lại khi tham gia cuộc nhậu và qua đêm với nhau. Sau lần đó, chị L. cũng báo tin với anh Nh. rằng chị đã có thai, trước khi chị D. báo tin có thai cho anh Nh. không lâu.Chị D. cho biết đã che giấu chuyện anh Nh. có con với người yêu cũ để bảo vệ danh dự gia đình anh trước họ hàng chị D. Chị D. cũng lấy lý do nhà anh Nh. có tang để mẹ chị đồng tình việc hoãn đám cưới của chị.Ngày đi hỏi cưới chị D., đại diện gia đình anh Nh. cam đoan trước ông bà và họ hàng gia đình chị rằng sẽ tiếp tục nạp lễ và rước chị sau khi mãn tang.Ngày về nhà anh Nh. sống, chị D. vô tình biết được chuyện gia đình anh đã qua dự tiệc cưới nhà chị L. (người yêu cũ anh Nh.). Chị D. kể rằng đã vô cùng phẫn nộ và nói chuyện với mẹ anh Nh.Mẹ anh Nh. tâm sự rằng, chị L. là giáo viên, giờ mang bầu nên gia đình chị L. cũng nhờ lên đứng để gánh danh dự cho gia đình họ chứ không hề mang lễ qua, chỉ có ba mẹ anh Nh. cùng cô của anh qua dự.Chị D. kể rằng những lần chị và anh Nh. cãi vã nhau, mẹ anh Nh. đã nói những lời cay đắng. Sau đó, chị D. quyết định bồng con dọn về nhà mẹ đẻ ở.Trong bài viết đăng tải lên trang Facebook, chị D. có đăng tải hình ảnh kèm chú thích lễ vu quy của chị và anh Nh. diễn ra ngày 6.8.2023 và tấm ảnh lễ vu quy của chị L. cùng anh Nh. diễn ra sau đó không lâu, ngày 27.8.2023.
Những tấm lòng vàng 4.7.2022
Vào ngày cuối cùng của năm Giáp Thìn, đa số người dân buôn bán bận rộn suốt những ngày qua mới có thời gian để đi chợ để chọn hoa, chọn vật phẩm trang trí và đồ dự trữ cho những ngày Tết. Các shipper cũng tranh thủ chạy nốt vài chuyến cuối giao bưu phẩm kịp cho khách hàng trước Tết.Không khí bận rộn, nhộn nhịp vẫn thường thấy vào những ngày cận Tết. Đường sá tại những khu chợ, đường hoa luôn tấp nập người qua lại, ai cũng chất đầy những sắc màu của Tết như chậu hoa, đồ trang trí, thực phẩm...
Ngân kể vì phòng không có máy lạnh nên ngoài thời gian đi làm cô sẽ ra quán cà phê để tránh nóng chứ không dám về trọ cho đến khi trời tối. Hơn nữa, vào mùa nắng nóng cô nàng cũng hạn chế nấu ăn. “Phòng trọ san sát nhau, bên trong thì kín mà mình nấu ăn bằng bếp gas nên bao nhiêu hơi nóng đều tỏa ra khắp phòng. Ngồi trong phòng nấu ăn mà mồ hôi đổ ra nhễ nhại, nhiều lúc nấu xong hết muốn ăn”, Ngân chia sẻ.
Tập đoàn Thuận An có mặt tại 3 công trình trọng điểm TP.HCM
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
